“บัตรแรกในชีวิต ตายแล้วเกิดใหม่”  จังหวัดปทุมธานี
ผู้มีปัญหาสถานะบุคคลและกลุ่มชาติพันธุ์

“บัตรแรกในชีวิต ตายแล้วเกิดใหม่” จังหวัดปทุมธานี

ช่วงปลายปี พ.ศ. 2563 สมาชิกสภาเทศบาล (สท.) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งหนึ่ง ในพื้นที่อําเภอคลองหลวง ขอความช่วยเหลือมาว่า มีเด็กชายอายุ 13 ปี ต้องการขอมีบัตรประจําตัวประชาชน จึงประสานทีมงานลงพื้นที่เก็บข้อมูล

“บัตรแรกในชีวิต ตายแล้วเกิดใหม่”จังหวัดปทุมธานี

ช่วงปลายปี พ.ศ. 2563 สมาชิกสภาเทศบาล (สท.) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งหนึ่ง ในพื้นที่อําเภอคลองหลวง ขอความช่วยเหลือมาว่า มีเด็กชายอายุ 13 ปี ต้องการขอมีบัตรประจําตัวประชาชน จึงประสานทีมงานลงพื้นที่เก็บข้อมูล พบนางประนอม  ย่าของเด็กชายสุรชัย (ไม่มีบัตร) แจ้งว่า บิดา-มารดาของเด็กแยกทางกัน นําเด็กพร้อมใบเกิดมาให้เลี้ยงตั้งแต่แบเบาะ แต่ย่าไม่รู้หนังสือ จึงไม่ได้นําไปทําบัตร ต่อมาจึงเกิดปัญหาด้านสิทธิการรักษาพยาบาลและการศึกษาจึงมาขอ ความช่วยเหลือ

ทีมงานตรวจสอบใบเกิดของเด็ก พบว่า แม่เด็กนําไปฝากเข้าไว้ที่รังสิต บ้านริมคลอง จึงขอความช่วยเหลือผ่าน สท.ชั้นรักสูงเนิน (ประธานเครือข่ายอาสาสมัครพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประจําหมู่บ้าน : อพม.อําเภอธัญบุรี) เพื่อตามหาเจ้าบ้าน พบว่า มีแต่บ้านว่างเปล่า เจ้าของบ้าน (เจ้าบ้าน) ย้ายไปอยู่ที่อื่นนานแล้ว ทีมงานจึงย้อนมาที่บ้านย่าของเด็ก เพื่อหาข้อมูลของบิดาเด็ก ได้รับแจ้งว่าบิดาของเด็กไปรับจ้างเลี้ยงวัวที่จังหวัดนครราชสีมา พักบ้านนายจ้างและไม่มีบัตรประชาชน ทําให้นํามาใช้เป็นหลักฐานประกอบการทําบัตรประชาชนของบุตรไม่ได้ 

ต่อมานางประนอม (ย่าของเด็ก) เล่าให้ฟังว่าลูกๆ ของนางทั้ง 4 คน ไม่มีบัตรประชาชนเลยสักคน เนื่องจากนางไม่มีบัตรประชาชน ย้ายออกจากบ้านเกิดมาตั้งแต่ยังสาว มีสามีเป็นชาวมุสลิม (นายสุไลมาน) และเมื่อมีบุตร-ธิดา ก็ไม่ได้แจ้งเกิดหรือ พาไปทําบัตรประจําตัวประชาชน เนื่องจากตนและสามีไม่รู้หนังสือ ไม่กล้าถามใคร รวมทั้งสามีก็เมา ตลอดเวลา เคยพยายามทําบัตรประชาชน โดยตามหามารดาเพื่อหาพยานหลักฐานอยู่หลายปีแต่ก็ไม่พบ ต่อมาสามีคือนายสุไลมาน ได้เสียชีวิตลงในปี พ.ศ. 2548 จึงหมดความพยายามในการทําบัตรประจําตัวประชาชนให้กับตนเองและลูกๆ ช่วงชีวิตที่ผ่านมาอยู่กันด้วยความยากลําบาก เพราะไม่ได้รับสิทธิและความช่วยเหลือ เนื่องจาก ไม่มีบัตรประจําตัวประชาชน ต่อมาในปี พ.ศ. 2561 ทางราชการ ได้ออกบัตรขาวที่มีเลขประจําตัวขึ้นต้นด้วยเลข 0 ให้ ซึ่งบัตรดังกล่าวเป็นเป็นบัตรประจําตัวของผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียน

ทีมงานพิจารณาแล้ว เห็นว่าครอบครัวนี้ควรให้ความช่วยเหลือเร่งด่วน จึงประสานไปยัง คุณยินดี ห้วยหงษ์ทอง ผู้จัดการสถานีสัญชาติ มูลนิธิสร้างสรรค์เด็ก เพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณ ตรวจยืนยัน DNA มูลนิธิฯ ขอดูบัตรขาวของนางประนอม/ลูกๆ พบว่าโชคดีที่ลูกสาวคนโตของนางประนอม (นางสาวนุชนาฎ) มีบัตรขาว ทําให้สามารถยืนยัน DNA โดยใช้คู่เทียบจากพี่น้องได้ จึงนํามาเข้าชื่อ ขอดําเนินการที่เทศบาลเมืองคลองหลวง แต่พบปัญหาต่างๆดังต่อไปนี้

 


1. เจ้าหน้าที่บ่ายเบี่ยง ให้ตามหามารดาของนางประนอม มายืนยัน ทีมงานจึงแจ้งความจํานงขอตรวจคู่เทียบ DNA จาก ลูกสาวคนโตของนางประนอมแทน


2. พบปัญหาการนําชื่อเข้าทะเบียนบ้าน เนื่องจากผู้ยื่นความจํานงมีจํานวนหลายคน การแก้ไขปัญหา มีหลานนางประนอม 1 คน มีทะเบียนบ้าน แต่อยู่ระหว่างการประกาศขาย หลังจากการเจรจา หลานยอมให้เอาชื่อเข้าทะเบียนบ้านได้ก่อน จึงดําเนินการต่อได้


3.เจ้าหน้าที่ทะเบียนของเทศบาล ไม่ว่างให้นัดมาใหม่ ทีมงานประสานประธาน อพม. และ รายงานเรื่องให้ผู้ตรวจราชการกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ทราบ/ร่วมแก้ไขปัญหา หลังจากนัดฝ่ายทะเบียนของเทศบาลได้ จึงนัดมูลนิธิสร้างสรรค์เด็กมาเซ็นต์รับรองค่าตรวจ DNA ให้เรียบร้อยแล้ว


สิ่งดีๆเกิดขึ้นอีกครั้ง ทีมงานพบเบาะแสพี่ชายแท้ๆของนางประนอม ว่าอาศัยอยู่ที่จังหวัด เพชรบูรณ์ จึงประสานผ่านผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 16 ตําบลพญาวัง อําเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์ ติดต่อ ภรรยา ทราบว่า สามีชื่อนายชะลอ ขณะนี้ไปทํางานที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา หลังจาก โทรติดต่อกันได้นายชะลอ แจ้งว่ามีน้องสาว แต่จําชื่อไม่ได้แล้ว ลูกๆนางประนอม จึงเดินทางไปพบและ ขอตรวจ DNA เพื่อยืนยันความเป็นเครือญาติ โดยของบประมาณสนับสนุเพิ่มเติมจากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ทีมงานถือหนังสือเองเพื่อความรวดเร็ว รอผล 1 เดือน ผลออกมายืนยัน 100% จึงเดินเรื่องต่อที่เทศบาลจนสําเร็จเรียบร้อย นางประนอมและบุตรทุกคนมีบัตรประจําตัวประชาชน “บัตรแรกในชีวิต” นางบอกว่า “เหมือนตายแล้วเกิดใหม่ ต่อไปนี้ป้าและลูกๆ จะได้รับสิทธิเหมือนคน ไทยสักท

After Scene : หลังจากนั้น พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดปทุมธานี ได้พาทีมงาน ไปร่วม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ การดําเนินงานทวงคืนสถานะสิทธิ์ทางทะเบียน ให้แก่คนไทยไร้สิทธิ์ กับหลายหน่วยงาน


ตนค้นเรื่อง น.ส.จิตฤทัย ใจงาม และนางโยธกาอุบลเฉลา  เครือข่ายจิตอาสาประชารัฐ อําเภอธัญบุรี

เรียบเรียง นายประกาศ เปล่งพานิชย์  เลขานุการ ศปจ.ปทุมธานี

Powered by Froala Editor

Powered by Froala Editor